کاردرمانی در اختلالات درکی-حرکتی کودکان

مهارت های درکی – حرکتی کودکان

مهارت های درکی - حرکتی، نقش بسیار اساسی و مهم در فرآیند یادگیری کودکان دارند. مهارت های حرکتی در کودک به دسته ای از توانایی های حرکتی اطلاق می شود که به کودک این امکان را می دهد تا اطلاعات حسی را با شناخت بیشتری درک کند آنها را پردازش دهد و به صورت هماهنگ، منظم و همسو با هدفی که دنبال می کند، بروز دهد.

به منظور رسیدن به چنین مهارت هایی، سازماندهی و یکپارچگی اطلاعات حسی که از عضلات، مفاصل و محیط توسط کودک دریافت می شود، ضروری به نظر می رسد.

چه کودکانی دارای مشکلات درکی - حرکتی هستند؟
 وجود مشکلات درکی و حرکتی در کودک، به وسیله یک سری فکتورها و علائم تشخیص داده می شود. در صورتی که کودکی حداقل پنج مورد از این علایم و نشانه های  را داشته باشد، می توان بیان کرد که دارای نقایص درکی- حرکتی است و می بایست جهت رفع مشکلاتش و به منظور  کسب توانایی ها و مهارت های لازم، به کاردرمانی مراجعه نماید:

1- خامی حرکتی در هنگام انجام حرکات متعدد.
2- ضعف در لی لی کردن و پریدن
3- ضعف در تعادل و حفظ واکنش های تعادلی به هنگام حرکت.
4- ضعف در انجام فعالیت هایی که نیاز به هماهنگی دارند.
5- ناهماهنگی مشهود در تغییر جهت به صورت ناگهانی (احتمال افتادن)
6- برخورد ناگهانی با اشیاء و افراد به هنگام حرکت به ویژه در مکان های شلوغ
7- ضعف و ناهماهنگی در بالا رفتن از پله و ارتفاع
8- افتادن های مکرر و مشابه از پله و ارتفاع
9- اختلال در هماهنگی چشم و دست به خصوص در نوشتن، نقاشی کردن و کارهای هنری
10- ظاهری نامرتب و لباس های نامنظم و نامرتب
11- اختلال در شناخت و تشخیص راست و چپ
12- اختلال در تقلید و کپی کردن مطالب درسی
13- نوشتن آشفته، نامرتب و درهم برهم
14- دامنه ی توجه محدود و ناقص
15- پیروی از دستورات کلامی به جای نوشتاری و برعکس
16- اختلالات گفتاری (خیلی بلند، خیلی آرام، یا انفجاری)
17- اختلالات شنیداری
هنگام مراجه به کاردرمانی، معمولاً  کودک با اختلالات درکی و حرکتی توسط والدین خود با یکسری علائم نشان داده می شود. عمده ی این علائم عبارتند از:
1- در تشخیص شکل از زمینه مشکل دارند.
2- در طبقه بندی کردن اجسام، برحسب شکل و اندازه ناتوان هستند.
3- توالی حروف در کلمات و توالی کلمات در جمله را رعایت نمی کنند.
4- قادر به تشخیص اشکال هندسی نیستند.
5- ضعف در تشخیص بینایی دارند.
6- در انجام مهارت های شخصی مثل دکمه بستن، بستن بند کفش و قیچی کردن، ضعف دارند.
7- معمولاً در کلاس پر سر و صدا هستند و قادر به تمرکز بر روی دستورات معلم نیستند.
8- در دیکته نویسی قادر به تشخیص صداهای نزدیک به هم نیستند.
9- در ترکیب صداها، با یکدیگر و ساخت یک کلمه کامل ناتوانند.
10- این کودکان در نوع راه رفتن، دویدن، لی لی کردن، پریدن، پرتاب کردن و گرفتن توپ، دارای اختلال هستند.
11- در مداد گرفتن، نوشتن، نسخه برداری از روی تخته، دنبال کردن خطوط کتاب، مشکل دارند.
12- در تشخیص مفاهیم اولیه، مثل بالا و پایین، جلو و عقب چپ و راست دچار مشکل هستند.
13- در هنگام نوشتن تکالیف مدرسه، مرتباً می نویسند و پاک می کنند.
14- ممکن است مشکلاتی از قبیل وسواس، افسردگی، اضطراب و اشتغال ذهنی نسبت به ظاهر فیزیکی نیز در آن ها وجود داشته باشد.
15- در ترسیم نقاشی بسیار ضعیف عمل می کنند.

کاردرمانی در کودکان مبتلا به اختلالات درکی - حرکتی
 پس از تشخیص کودکی با اختلال درکی - حرکتی، تنظیم یک برنامه ی انفرادی ضروری است، آموزش باید متناسب با سطح توانایی کودک شروع شود و تمرین ها تا سطوح پیچیده ادامه یابد.
تمرین ها می بایست از سطوح درکی – حرکتی آغاز شود و تا سطح شناختی پیش می رود. در کاردرمانی سعی بر این است تا با استفاده از روش یکپارچگی حسی (شنوایی، بینایی، لامسه، عضلانی و حس عمقی مفاصل) در تقویت حواس ضعیف کودک تلاش شده تا به تدریج و به آرامی کودک به سطح رشد طبیعی نزدیک شود.