فلج مغزی آتاکسی و نقش کاردرمانی در درمان آن

آتاکسی چیست؟

عدم کنترل عضلات اسکلتی در طی انجام حرکات ارادی مثل راه رفتن و برداشتن اجسام را آتاکسی (Ataxia)  می گویند. به عبارت دیگر گروهی از اختلالات عصبی است که روی هماهنگی بدن، تعادل و گفتار فرد تاثیر می گذارد. فلج مغزی آتاکسیک نادرترین نوع فلج مغزی می باشد کودکان مبتلا به فلج مغزی دچار یک آشفتگی و نقص در حس تعادل و حس عمقی می باشند. منشاء این نوع فلج مغزی ضایعه و آسیب به مخچه می باشد.

                       آدرس کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی ابن سینا:
                           تهران - خیابان سی متری نیرو هوایی - نرسیده به پیروزی -
        روبروی ایستگاه بی آر تی پیروزی جنب نمایشگاه اتومبیل ایرانیان- پلاک۱ - واحد ۲

تلفن: [phone]

علائم عمدتا به شکل نداشتن تعادل، عدم هماهنگی در اندام ها و تنه، هایپوتونیسیته عضلانی (شل بودن عضلات)، اِشکال در ثبات مفاصل، اِشکال در واکنش های تعادلی و حفاظتی، وجود لرزش در انگشتان و دست ( Intention Tremor ) ، وجود نیستاگموس (حرکات رفت و برگشت غیر طبیعی کره چشم) در چشم ها، دامنه حرکتی بیش از حد در مقابل حرکات پسیو و غیر فعال(به علت هیپوتونی) در مفاصل و دیگر علائم ضایعه مخچه ای می باشد. معمولا تمام اندام ها گرفتارند. در مفصل زانو معمولا اکستنشن بیش از حد دیده می شود. الگوی راه رفتن به صورت تکیه گاه پهن (گشاد گشاد راه رفتن) و به حالت تلوتلو خوردن می باشد. اندام فوقانی آنها در حالت راه رفتن بی ثبات میباشد و معمولا راه رفتن آنها با افتادنهای مکرر همراه است.

انواع آتاکسی

اگرچه در حال حاضر بیش از 50 نوع عدم تعادل وجود دارد اما سه گروه مهم از آتاکسی عبارتند از:

 

1.  آتاکسی اکتسابی: این نوع آتاکسی در اثر تروما، سکته مغزی، بیماری ام اس (MS)، تومورهای مغزی، فلج مغزی کودکان، مشکلات تغذیه ای، مسمومیت و یا دیگر بیماری هایی که منجر به آسیب مخچه و سایر قسمت های سیستم عصبی می شوند، ایجاد می گردد .

2.  آتاکسی ژنی یا ارثی: فرد ژن معیوبی را از پدر و مادر خود به ارث می برد که در آن علایم آتاکسی به آهستگی در طول سال های متمادی ایجاد می شود.

3. آتاکسی ایدیوپاتیک: مخچه به تدریج و با گذشت زمان به دلایلی که هنوز معلوم نیست آسیب می بیند و علایم و نشانه های آتاکسی بروز می کند

 

اصول اساسی کاردرمانی برای توانبخشی کودکان فلج مغزی آتاکسی
1-   کمک به نرمال سازی تون عضلانی (چون که این کودکان معمولا تون عضلانی پائینی دارند).
2- انجام تمرینات جهت بهبود تعادل کودک از جمله استفاده از CP ball، فشردن مفاصل، تقویت واکنشهای تعادلی.
3- کمک به بروز مناسب و به موقع رفلکسهای تعادلی
4- انجام تمرینات مناسب جهت بروز مناسب روابط چشم و دست .
5- کمک به تسهیل سازی واکنشهای تعادلی و حفاظتی
6- کمک به حفاظت از مفاصل در راستای طبیعی و نرمال
7- انجام تمرینات جهت کم کردن لرزش دست کودکان آتاکسی
8- مقدم بودن پروگزیمال اندام به دیستال آن در انجام تمرینات تسهیل سازی
9- انجام تمرینات به گونه ای باشد که کودک مجبور شود جابجا شود. چون که این افراد به علت عدم تعادل مناسب معمولا تمایلی به جابجایی ندارند.

10- انجام تمرینات جهت بالا بردن مهارت های حرکتی درشت(لی لی کردن، پریدن از روی مانع و ...)

11- اولویت تمرینات با تمریناتی است که واکنش‌های تعادلی را بهبود می سازند.