تمرینات کاردرمانی در اختلالات راه رفتن

اختلال در راه رفتن و تعادل ناشی از چیست ؟ نقش کاردرمانی در اصلاح این مشکل چه می باشد؟

 یکی از مشکلات عمده در بیماری های مغز و اعصاب ( نرولوژیک)، اختلال در الگوی صحیح راه رفتن و تعادل  می باشد. اغلب  بیماری های نورولوژیک بزرگسالان از جمله سکته مغزی، ضربه مغزی، ام اس و نیز بیماری های نرولوژیک در کودکان همانند فلج مغزی، آتاکسی های مادرزادی و غیره به نوعی با این مشکل درگیر هستند. همچنین بیماری های عضلانی از جمله فلج اطفال (پولومیلیت)، دیستروفی ها، میوپاتی ها نیز به دلیل مشکلات ساختاری در عضله و پیامد آن در مفاصل با این مشکل درگیر هستند. علت عدم تعادل و ضعف در الگوهای راه رفتن در بیماری های مختلف متفاوت می باشد و عوامل متعددی در بروز این الگوهای غیر طبیعی راه رفتن و مشکلات تعادل نقش دارند.

مهمترین این عوامل عبارتند از:

1- وجود ضعف عضلات: سبب می شود فرد توانایی عکس العمل مناسب را به هنگام بروز عدم تعادل نداشته باشد.

2- اختلال و محدودیت در دامنه حرکتی مفاصل: متعاقب یک ضایعه ی پاتولوژیک سبب الگوی غیر طبیعی در راه رفتن می گردد.

3- عدم هماهنگی در حرکات مختلف بدن.

4- ناهنجاری های، بد شکلی های استخوانی

5- وجود کوتاهی و سفتی در عضلات

6- مشکلات حسی در اندام ها

7- بروز مشکلات مخچه ای و ناتوانی در حفظ تعادل

 

مهم ترین الگوهای غیرطبیعی راه رفتن در کودکان و بزرگسالان:

 1- Hemiplegic gait : این نوع راه رفتن در افراد سکته مغزی و کودکان فلج مغزی همی پلژی دیده می شود. فرد قادر نیست به هنگام راه رفتن پای خود را خم کند. همچنین مچ پای این فرد معمولاً توانایی حرکت ندارد. بنابراین بیمار به هنگام راه رفتن پای خود را به صورت دورانی حرکت می دهد.

 2- Parkinson gait: بیمار با پوسچر خمیده و قدم های کوتاه، در شروع و خاتمه راه رفتن مشکل دارد. به این نوع راه رفتن، Shuffling gait می گویند.  

3- Steppaging gait : در بیماران مبتلا به افتادگی مچ پا دیده می شود. مثلاً در بیماران پولیو دیده می شود.

4-Waddeling gait: به علت ضعف در عضلات لگن (گلوتئوس مدیوس)، بیمار به کمک عضلات تنه، اندم تحتانی را حرکت می دهد.

5- Scissoring gait: به علت سفتی و اسپاستی سیتی در عضلات هردو اندام تحتانی، راه رفتن بیمار با گام های کوتاه و به صورت قیچی وار می باشد.

6- Ataxic gait:بیماران آتاکسی که عمدتاً مشکل آنها ناشی از اختلال در مخچه است، به هنگام راه رفتن، در اندام های خود نوسان دارند و به خاطر بلند کردن یک پا تعادلشان بهم می خورد. به این نوع راه رفتن، staggering gait هم می گویند.

7-  Apraxic gait: طول قدم ها کوتاه بوده و مهارت های ظریف راه رفتن نیز مختل می شود.

 

مداخلات کاردرمانی در اختلالات راه رفتن:

 1- برطرف نمودن کوتاهی عضلات  و کاهش سفتی عضلات

2- افزایش قدرت گروه های عضلانی اندام تحتانی، تنه و در صورت ضرورت افزایش قدرت عضلات اندام فوقانی

3- اصلاح پوسچرهای نامناسب و آموزش الگوی صحیح راه رفتن

4- بهبود مهارت های توالی حرکتی و مهارت های ظریف راه رفتن

5- انجام تمرینات تعادلی در الگوها و وضعیت های مختلف

6- تقویت حس عمقی مفاصل

7- تقویت رفلکس های تعادلی و حفاظتی در بیماران نرولوژیک

8- در صورت لزوم، تجویز اُرتز و کفش طبی مناسب

9- همکاهنگی عضلات اندام ها و تنه

10- بهبود و تقویت واکنش های حفاظتی و تعادلی