کاردرمانی در کودکان مبتلا به فلج مغزی اتتوئید

خصوصیات بالینی کودکان فلج مغزی آتتوئید

این نوع فلج مغزی به علت ضایعه به عقده‌های قاعده‌ای ( Basal ganglia ) و راه های اکستراپیرامیدال ایجاد می شود و در نهایت باعث اِشکال در کنترل و هماهنگی حرکات در سرتاسر بدن می شود.کودکان مبتلا به فلج مغزی آتتوئید حرکات پیچشی غیرارادی و مداومی در اندام های خود دارند. این افراد معمولاً مشکلات گفتاری نیز دارند. مشخصات بالینی آنها عبارتند از:

1- مهمترین خصوصیت ظاهری کودکان فلج مغزی اتتوئید، تغییر مداوم تونوس عضلات و اختلال در مکانیسم عصب دهی متقابل همان Reciprocal Innervation’s می باشد. در نتیجه، معمولاً مفاصل پروگزیمال از لحاظ ثبات ضعیف و از لحاظ تحرک قوی بوده و دارای تحرک و دامنه حرکتی بالا می باشند و به علت تغییر تونوس عضلانی در حین انجام فعالیت، حرکات ارادی اندام ها منجر به حرکات شلاقی و کنترل نشده می شود.

2- گرفتاری اندام ها از لحاظ توپوگرافیکال معمولاً به صورت کوادری پلژی بوده (درگیری هر چهار اندام) و گرفتاری اندام ها، نامتقارن می باشد.

3- کنترل سر و گردن در کودکان اتتوئید دیر به دست می آید. اگرچه زمان تشخیص فلج مغزی آتتوئید نسبت به دیگر انواع فلج مغزی طولانی‌تر بوده و دیرتر مشخص می شود.
4- گرفتاری اندام ها در این کودکان نامتقارن می باشد که این خود سبب عدم تقارن در پوسچر و شکل ظاهری بدن کودک می شود.

 5- این کودکان در عبور دادن دست های خود از خط وسط بدن دچار مشکل می باشند. عدم تقارن درگیری اندام ها و نیز عدم توانایی در عبور دادن دست از خط وسط سبب ایجاد دفورمیتی‌های ثانویه مثل اسکلیوز (انحراف جانبی ستون فقرات) می شود. اگرچه وجود رفلکس های اولیه ای مثل  S.T.N.R، A.T.N.R  و گالانت (Gallant Reflex)  نیز در بوجود آمدن این اختلالات دخیل هستند.
6- معمولاً تغییر تونوس و حرکات غیرارادی در این کودکان با هیجانات، اضطراب، ترس، تقلا و تلاش برای انجام کار یا حرف زدن تشدید شده و در حالت استراحت و خواب، کاهش می یابد.

7- به علت موارد گفته شده در بالا، این گونه کودکان با خط وسط بدن و حرکات دو دستی آشنایی ندارند.
8- حرکات مستقل چشم ها و بدون وابستگی با حرکات سر و گردن و اندام ها و همچنین توانایی فیکس کردن چشم ها و یا تمرکز بینایی (Visual Fixation) در این کودکان وجود ندارد.

9- نحوه گرفتن در این کودکان از واکنشی غیر طبیعی Avoiding Reaction تبعیت می کند (به هنگام گرفتن چیزی، به علت افزایش تون اکستنسوری، انگشتان باز شده وشیء را رها می کند).

10- به علت تغییر تونوس مداوم عضلات صورت، در عملکرد صورت و دهان اِشکال و اختلال وجود دارد و شکل ظاهری این کودکان به گونه ای است که به نظر می رسد که این کودکان مرتباً در حال شکلک درآوردن و ادا و اطوار می باشند.

 11- کودکان اتتوئید دارای مشکلات عدیده در غذا خوردن، بلع و تکلم  می باشند.

12- یکی از مشکلات عدیده و نسبتاً بزرگ این کودکان، حملات دیستونیک و حالت opisthotonus  می باشد. توضیح اینکه حملات دیستونیک به حالتی گفته می شود که در کودکان آتتوئید معمولاً چون قدرت و عملکرد پاها نسبت به دست ها بهتر است. در حالت طاقباز بیمار مرتباً پاها را به زمین فشار داده و سطح بدنش را از زمین بلند کرده که این حالت باعث تشدید حرکت شانه ها به سمت عقب می شود. یا در حالت نشسته روی صندلی، به علت افزایش تون اکستنسوری، لگن کودک به یک باره به وضعیت اکستنشن می رود و شانه و سر نیز به عقب رفته و باعث می شود که با کودک با صندلی از پشت به زمین بیفتند و یا از روی صندلی سر بخورد و به زمین بیفتد. یا این که وقتی مادر کودک را روی پاهای خود می نشاند(پشت کودک به مادر)، کودک مرتباً و به صورت ناخودآگاه، سر خود را به قفسه سینه مادر فشار می دهد. 

12- طریقه نشستن این کودکان معمولاٌ W-Sitting است. راحت ترین طریقه نشستن و حفظ تعادل و جلوگیری از افتادن در آنان، همین وضعیت نشستن است.

13- برای ایستادن و تحمل وزن روی اندام های تحتانی، به علت تغییر تونوس های ممتد عضلانی، مشکل دارند و اگر به مرحله راه رفتن برسند الگویراه رفتن آنها به این صورت است که پاهای خور را بر روی زمین می کشند (Shuffling Gait).